Tanı:
Küçük hava yollarının inflamatuar obstruksiyonu ile karakterize hastalıktır. Klinik olarak hışıltı, taşipne, dispne ve bazı hastalarda apne nöbetleri ile kendini gösterir.
Tanı klinik olarak konur. Etiyolojide viral etkenler ön plandadır. 1. Sırada RSV 2. Sırada Human Metapnömovirüs etkendir. Adenovirüs ağır klinik ile ilişkilidir. (Türkiye Klinikleri)
RSV bronşiolit 4-6 gün kuluçka süresi vardır. Bronşiolitte 1-4 gün süren ÜSYE semptomları sonrası alt solunum yolları semptomları hışıltının aniden ortaya çıkması ile başlar. Ayırıcı tanı açısından PAAC önerilir (Türkiye Klinikleri). Ek tetkik komplikasyon dışında önerilmez. Hastalık şiddetinin PAAC grafiği şiddeti ile korelasyonu yoktur.
Tedavi:
Yatış Kriterleri:
1- Orta- Ağır klinik (Takipne , artmış solunum işi, hipoksemi) 2- Başvuru öncesi Apne öyküsü
3- Kardiak anomali ya da Akciğer Hastalığı (BPD, Kistik Fibrozis gibi) 4- <= 6 hft altı (AAP 12 hft altı)
5- Belirgin Prematüre Doğum (32hft altı)
6- 24 Saat içinde 2. Başvuru
7- Şüpheli Tanı
8- Aile bakımının yapılamayacağı şüphesi
Yoğun Bakım Yatış Kriteri:
1- Ağır Solunum Yolu Yetmezliği
2- Yüksek Riskli Grup
3- Apne (SaO2 <90%)
4- Sık tekrarlayan atak varlığı
5- FiO2 %40-50 olmasına rağmen arteriyel PaO2 60 mmHg altı ve ya PaCO2 50 mmHg üstü, Ph 7.25 altı
Bronşiolit tedavisi önerilerinde bazı farklılıklar olsa da tüm önerilerin ortak paydası destekleyici tedavidir. Sıvı tedavisi, nazal ve üst hava yollarının sekresyonlarının temizlenmesi ve satürasyonun 90 altında düştüğü durumlarda oksijen inhalasyon tedavisi önerilir.
Oksijen: Hastanın satürasyonu %90 altında düşmediği sürece oksijen desteği önerilmemektedir. Ancak AAP tarafından sürekli pulseoksimetri takibi de önerilmemektedir.
Oksijen inhalasyon tedavisinin bazı kuralları var:
1- Nemlendirilmemiş nazal kanülden oksijen 3 lt/dk’den daha yüksek verilmemeli.
2- Bronşiolitli hastalarda en az 6 lt/dk geri solumasız rezervuarlı maske ile verilmelidir.
3- Bronşiolitli hastalarda son zamanlarda en kullanışlı sistem High Flow Nazal oksijen sistemdir. Yüksek basınçlı nemlendirilmiş ve ısıtılmış oksijenin nazal kanal yolu ile verilmesi daha az komplikasyona (nazal cpap gibi sistemlere göre) tedavide daha yüksek başarı oranını sağlamaktadır.
Beslenme: Hastanın aspirasyon riskinin olmadığı durumlarda hidrasyonun sağlanması için devamı önerilir.
Solunum sayısı 60 üzerindeyse,
Apne varsa
Persistan kusma varsa
Solunum sıkıntısı artıyorsa beslenmeye ara verilebilir.
Oral beslenme mümkün olmayan hastalarda nazogastrik sonda ile hidrasyon ve beslenme sağlanmalıdır.
Bronkodilatörler: Türkiye önerilerinde hastaya ilk 24 saat Salbutamol denenebileceği söylenir. Fayda sağladığı düşünülse devam edilir fayda görülmediyse devam edilmesine gerek yok.
Albuterol (salbutamol) bronşiolit tanısı almış çocuk ve infantlarda kullanılması AAP tarafından önerilmemektedir.
Kortikosteroidler: İnhale ya da parenteral kortikosteroidlerin bronşiolit tanısı almış çocukların kliniklerinde düzelme, taburculuk sonrası tekrar başvuruda etkisinin olmadığı gösterilmiş.
AAP: Kullanılmamalıdır.
Antikolinerjikler: İpratropium gibi antikolinerjiklerin bronşiolit tedavisinde katkısı gösterilememiş.
Epinefrin: Rasemik epinefrin (Tr’de yok inhale epinefrin) katkısı salbutamoldan daha fazladır. Türkiye kaynakları genelde denenmiş hastalarda kullanılmasını hasta kliniğinde düzelme olduysa tedaviye devam edilmesi önerilir. AAP bronşiolit tanılı hastalarda rasemik epinefrin kullanımını ÖNERMEMEK’tedir.
Hipertonik Salin: AAP tarafından zayıf öneri grubundadır. %3NaCl 4x2 mlt ihale olarak kullanılır.
Antibiyotik: Hastaların çok azında bakteriyel komplikasyon geliştiği düşünülürse antibiyotik kullanımı gerekebilir.
Ribavirin: Özel hastalarla kullanımı sınırlıdır. Bunlar Komplike Kardiak Anomalisi olanlar, Bronkopulmoner Dispilazi (BPD), Kistik Fibrozis, Kronik Akciğer Hastalığı, İmmün yetmezlik hastaları, Çok ağır Hastalığı olan ve 6 hft’dan küçük hastalar.
KORUMA
Palivizumab (Synagis): RSV monoklonal antikordur. 29 hft altında prematürelerde kullanımı önerilmektedir. TR’de SGK tarafından ödeme koşulu: 29 hafta altında doğan bebekler için 1 yıldır. Söz konusu bebekte Siyanotik Kalp Hastalığı varsa ödenmesi 2 yıl geçerlidir. Söz konusu hastalığı sık görüldüğü Kasım- Nisan ayları arasında aylık olarak 15 mg/kg olarak kullanımı önerilir. 50 mg’lık flakonları vardır.
(Prospektus bilgisi 35 hafta altı prematürelerde önerilmekte)
Kaynak:
1- Türkiye Klinikleri Akut Bronşiolit Özel sayısı (Dr. Alper SOMER, Dr. Bahar ÇALIŞKAN)
2- http://www.dcyogunbakim.org/uploads/pdf/pdf_DCY_162.pdf
3- AAP bronchiolit guideline 2014
Hatasız kul olmaz. Varsa hatamız yazın düzeltelim.
Küçük hava yollarının inflamatuar obstruksiyonu ile karakterize hastalıktır. Klinik olarak hışıltı, taşipne, dispne ve bazı hastalarda apne nöbetleri ile kendini gösterir.
Tanı klinik olarak konur. Etiyolojide viral etkenler ön plandadır. 1. Sırada RSV 2. Sırada Human Metapnömovirüs etkendir. Adenovirüs ağır klinik ile ilişkilidir. (Türkiye Klinikleri)
RSV bronşiolit 4-6 gün kuluçka süresi vardır. Bronşiolitte 1-4 gün süren ÜSYE semptomları sonrası alt solunum yolları semptomları hışıltının aniden ortaya çıkması ile başlar. Ayırıcı tanı açısından PAAC önerilir (Türkiye Klinikleri). Ek tetkik komplikasyon dışında önerilmez. Hastalık şiddetinin PAAC grafiği şiddeti ile korelasyonu yoktur.
Tedavi:
Yatış Kriterleri:
1- Orta- Ağır klinik (Takipne , artmış solunum işi, hipoksemi) 2- Başvuru öncesi Apne öyküsü
3- Kardiak anomali ya da Akciğer Hastalığı (BPD, Kistik Fibrozis gibi) 4- <= 6 hft altı (AAP 12 hft altı)
5- Belirgin Prematüre Doğum (32hft altı)
6- 24 Saat içinde 2. Başvuru
7- Şüpheli Tanı
8- Aile bakımının yapılamayacağı şüphesi
Yoğun Bakım Yatış Kriteri:
1- Ağır Solunum Yolu Yetmezliği
2- Yüksek Riskli Grup
3- Apne (SaO2 <90%)
4- Sık tekrarlayan atak varlığı
5- FiO2 %40-50 olmasına rağmen arteriyel PaO2 60 mmHg altı ve ya PaCO2 50 mmHg üstü, Ph 7.25 altı
Bronşiolit tedavisi önerilerinde bazı farklılıklar olsa da tüm önerilerin ortak paydası destekleyici tedavidir. Sıvı tedavisi, nazal ve üst hava yollarının sekresyonlarının temizlenmesi ve satürasyonun 90 altında düştüğü durumlarda oksijen inhalasyon tedavisi önerilir.
Oksijen: Hastanın satürasyonu %90 altında düşmediği sürece oksijen desteği önerilmemektedir. Ancak AAP tarafından sürekli pulseoksimetri takibi de önerilmemektedir.
Oksijen inhalasyon tedavisinin bazı kuralları var:
1- Nemlendirilmemiş nazal kanülden oksijen 3 lt/dk’den daha yüksek verilmemeli.
2- Bronşiolitli hastalarda en az 6 lt/dk geri solumasız rezervuarlı maske ile verilmelidir.
3- Bronşiolitli hastalarda son zamanlarda en kullanışlı sistem High Flow Nazal oksijen sistemdir. Yüksek basınçlı nemlendirilmiş ve ısıtılmış oksijenin nazal kanal yolu ile verilmesi daha az komplikasyona (nazal cpap gibi sistemlere göre) tedavide daha yüksek başarı oranını sağlamaktadır.
Beslenme: Hastanın aspirasyon riskinin olmadığı durumlarda hidrasyonun sağlanması için devamı önerilir.
Solunum sayısı 60 üzerindeyse,
Apne varsa
Persistan kusma varsa
Solunum sıkıntısı artıyorsa beslenmeye ara verilebilir.
Oral beslenme mümkün olmayan hastalarda nazogastrik sonda ile hidrasyon ve beslenme sağlanmalıdır.
Bronkodilatörler: Türkiye önerilerinde hastaya ilk 24 saat Salbutamol denenebileceği söylenir. Fayda sağladığı düşünülse devam edilir fayda görülmediyse devam edilmesine gerek yok.
Albuterol (salbutamol) bronşiolit tanısı almış çocuk ve infantlarda kullanılması AAP tarafından önerilmemektedir.
Kortikosteroidler: İnhale ya da parenteral kortikosteroidlerin bronşiolit tanısı almış çocukların kliniklerinde düzelme, taburculuk sonrası tekrar başvuruda etkisinin olmadığı gösterilmiş.
AAP: Kullanılmamalıdır.
Antikolinerjikler: İpratropium gibi antikolinerjiklerin bronşiolit tedavisinde katkısı gösterilememiş.
Epinefrin: Rasemik epinefrin (Tr’de yok inhale epinefrin) katkısı salbutamoldan daha fazladır. Türkiye kaynakları genelde denenmiş hastalarda kullanılmasını hasta kliniğinde düzelme olduysa tedaviye devam edilmesi önerilir. AAP bronşiolit tanılı hastalarda rasemik epinefrin kullanımını ÖNERMEMEK’tedir.
Hipertonik Salin: AAP tarafından zayıf öneri grubundadır. %3NaCl 4x2 mlt ihale olarak kullanılır.
Antibiyotik: Hastaların çok azında bakteriyel komplikasyon geliştiği düşünülürse antibiyotik kullanımı gerekebilir.
Ribavirin: Özel hastalarla kullanımı sınırlıdır. Bunlar Komplike Kardiak Anomalisi olanlar, Bronkopulmoner Dispilazi (BPD), Kistik Fibrozis, Kronik Akciğer Hastalığı, İmmün yetmezlik hastaları, Çok ağır Hastalığı olan ve 6 hft’dan küçük hastalar.
KORUMA
Palivizumab (Synagis): RSV monoklonal antikordur. 29 hft altında prematürelerde kullanımı önerilmektedir. TR’de SGK tarafından ödeme koşulu: 29 hafta altında doğan bebekler için 1 yıldır. Söz konusu bebekte Siyanotik Kalp Hastalığı varsa ödenmesi 2 yıl geçerlidir. Söz konusu hastalığı sık görüldüğü Kasım- Nisan ayları arasında aylık olarak 15 mg/kg olarak kullanımı önerilir. 50 mg’lık flakonları vardır.
(Prospektus bilgisi 35 hafta altı prematürelerde önerilmekte)
Kaynak:
1- Türkiye Klinikleri Akut Bronşiolit Özel sayısı (Dr. Alper SOMER, Dr. Bahar ÇALIŞKAN)
2- http://www.dcyogunbakim.org/uploads/pdf/pdf_DCY_162.pdf
3- AAP bronchiolit guideline 2014
Hatasız kul olmaz. Varsa hatamız yazın düzeltelim.
Pediatrist BABA